Genellikle tekrar eden belirgin bir unsur ve süs oluşturan süsleme ögelerine "motif"denir.
Halı ve Kilim Motifleri ve Anlamları
1.Akrep Motifi
Türk halı ve kilimlerde kullanılan başlıca sembollerden bir tanesi de akrep motifidir.Akrep,ölümün sembolü olduğu için dokudukları halı ve kilimlerde akrep motifini tercih ederler.
2.Çocuk Motifi
İnsan motifi olarak da açıklanabilir.Saflığı ve masumiyeti temsil etmektedir.Günümüzde de sık karşılaşılan motifler arasındadır.
3.Bereket Motifi
Halı ve kilimlerin üzerine işlenen bereket motifi, 3 ayrı grupta işlenmiştir:
- Etrafında dut, karpuz, kavun, nar, incir gibi meyvelerin ya da koç, boğa, geyik ve balık gibi hayvanların yer aldığı motiflerin ortasındaki desen, aileyi ve sonsuz mutluluğu temsil etmektedir.
- Diğer bir bereket motifi ise ağaç, çiçek, ve yaprak motiflerinin birleşiminden oluşmuştur.Bu motif bolluğun ve uğurun simgesidir.
- Bereket motifinin 3. grubunda ise cansız kayaların, suların ve dağların yer aldığı bir anlatım vardır.Bu motiflerin bir araya gelmesi ile oluşan hikâye, evreni, doğayı ve insanoğlunu temsil eder.
4.Ejderha Motifi
Ejderha motifi, kilimlerde bereket getirileceğine inanıldığı için kullanılır.
Pençeleri aslana, kuyruğu ise yılana benzetilir.Türk mitolojsinde sıkça rastlanılan bir semboldür.
5.Bukağı Motifi
Bukağ motifi, aileyi temsil eden bir motiftir.Türk halı ve kilim dokumalarda sıklıkla rastlanılmaktadır.Sadece aileyi değil, birbirini seven aşıkların da birliğini temsil eder.
6.El/Parmak/Tarak Motifi
Geleneksel Türk halı ve kilimlerde genellikle üçü bir arada kullanılan el, parmak ve tarak motifi bir bütün olarak değerlendirilise farklı anlamlar taşımaktadır:
El:İnsanın gücünü, verimliliğini ve üretkenliğini temsil eder.
Parmak:Nazar ve kem gözden koruduğuna inanılmaktadır.
Tarak:Doğumu ifade eder.
7.Eli Belinde Motifi
En çok karşılaşılan motiflerden biri de eli belinde motifidir.Eli belinde motifi dişiliği temsil eder.Bu motif insan figürüne benzetilir.Anadolu'da, "gelin kız" ya da "çocuklu kız" olarak da ifade edilmektedir.Eli belinde motifi doğurganlığı ve analığı sembolize etmektedir.Aynı zamanda bu motif bereket, neşe ve mutluluk anlamlarını içermektedir.
8.İnsan Motifi
Türk kilimlerinde en çok kullanılan motiflerden biri de insan motifidir.Aile özlemini anlatmak amacıyla kilimlerin üzerine işlenir.Aynı zamanda sevgiliye, eşe ve çocuklara duyulan özlemi de işaret eder.
9.Geyik Motifi
Geyik motifi, Türk halı ve kilimlerde oldukça sık kullanılır.Bilgeliği temsil eden bir semboldür.Geyik, sonsuz mutluluğu da temsil eden bir motiftir.
10.Göz Motifi
Göz motifi, Geleneksel Türk motifleri arasında özel bir yere sahiptir.Kem gözlü ve kötü bakan insanlardan korunmak amacıyla kilim ve halılara işlenir.Genellikle mavi renkler ile uygulanmaktadır.Göz motifinin kullanımı oldukça popülerdir.
11.Hayat Ağacı Motifi
Hayat ağacı motifi, yaşamın devamını simgeleyen bir semboldür.Yeryüzünün
cennet ile arasındaki bağını temsil eder.Çoğunlukla asma, selvi, nar, hurma, zeytin ve palmiye gibi ağaçlar şeklinde resmedilmiştir.
12.Koçboynuzu Motifi
Koçboynuzu motifi, Türk kültüründe kahramanlığın ve güçlü olmanın bir ifadesidir.Yalnızca halı ve kilimlere değil, bazı mezar taşlarının üzerinde de kullanılmıştır.Koçboynuzu motifi, genellikle kilim dokumalarının orta kısmına işlenmektedir.
13.Muska ve Nazarlık Motifleri
Geleneksel Anadolu halı ve kilimlerde en sık rastlanılan motiflerden biri de nazarlık ve muska motifleridir.Nazarlık ve muska, inancın güçlü olduğu kültürlerde, dışarıdan gelecek saldırılara karşı hem o hanede yaşayan insanları, hem de dokumayı yapan kişiyi koruyacağı düşüncesiyle işlenen motiflerir.
14.Kuş Motifi
Geleneksel Türk halı ve kilim motifleri arasında yer alan bir başka motif de kuş motifidir.Kuş motifi, özlenen birinden beklenen haber anlamını taşır.Örnek olarak; Kartal gücü ve kahramanlığı, bülbül şanslı ve bereketli bir yaşamı, baykuş ise kötülüğü temsil etmektedir.
15.Su Yolu Motifi
Anadolu toplumlarında su, oldukça önemli bir yere sahiptir.Su yolu motifi, doğumu temsil eder.Ayrıca bu motif soyluluğu ve erdemi belirten bir motiftir.Su yolu motifi günümüzde de çok sık kullanılan bir motiftir.
Güzel olmuş Şevval
YanıtlaSil